* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
.................................................................................Κείμενα και Ιστορία της Ταξιδιωτικής γραφής............
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

~~


.................................
"Η συμφιλίωση των πολιτισμών περνά μέσα από την οικουμενικότητα της Παιδείας"

........................................................."Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει" Γιώργος Σεφέρης [1900-1971]

Editorial // περιηγητής
Η Φωτό Μου
Επιμέλεια Σελίδας: Πάνος Αϊβαλής - http://www.yfos-texnes.blogspot.gr

Κυριακή 30 Αυγούστου 2015

Το ταξίδι και η καταγραφή του ήταν μία από τις εκφάνσεις της νεωτερικότητας και του κινήματος του ρομαντισμού

   Μαθητεία στον Νότο του κλασικού παρελθόντος  


Η ταξιδιωτική πεζογραφία είναι ένα ιδιαίτερο, καθιερωμένο λογοτεχνικό είδος, το οποίο διακρίνεται για την πολλαπλότητα των αναγνώσεών του και τα πολιτισμικά και ανθρωπολογικά συμφραζόμενά του.
Αναπτύχθηκε κατά τους Νέους Χρόνους και ειδικότερα τον 18ο αιώνα. Αφηγηματικά εκδηλώθηκε είτε με την κλασική διήγηση των ταξιδιωτικών συμβάντων και εντυπώσεων είτε με τη μορφή της ημερολογιακής καταγραφής τους είτε με τον τρόπο της επιστολικής αναφοράς.
Το ταξίδι και η καταγραφή του ήταν μία από τις εκφάνσεις της νεωτερικότητας και του κινήματος του ρομαντισμού. Οι λόγιοι των Νέων Χρόνων ήθελαν να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, να γνωρίσουν άλλους λαούς και διαφορετικούς τρόπους ζωής και σκέψης.
Ηθελαν ακόμα να γνωρίσουν τους τόπους όπου άνθησε ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός - η μήτρα της ευρωπαϊκής παράδοσης.
Ενας από τους κορυφαίους, ολικούς διανοούμενους της Ευρώπης του 18ου αιώνα, ο Γκέτε, ήταν φυσικό να ταξιδέψει στον Νότο και να καταγράψει τις εμπειρίες του.
Η επιθυμία του δε, να γνωρίσει την Ιταλία, τον τόπο της κλασικής και αναγεννησιακής παιδείας και τέχνης, ήταν τόσο έντονη που την ημέρα των γενεθλίων των 37 του χρόνων αναχώρησε κρυφά από τη λουτρόπολη του Κάρλσμπαντ, όπου είχε μεταβεί με πολλές προσωπικότητες της εποχής.
Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε  «Το ταξίδι στην Ιταλία»
Ο Γκέτε, με τη μορφή των ημερολογιακών και επιστολικών καταγραφών, περιγράφει αναλυτικά και σχεδόν καθημερινά την κάθοδό του από τον γερμανικό Βορρά στον ιταλικό Νότο. Η Βερόνα, η Βενετία, η Ρώμη, η Νάπολη και η Σικελία ήταν οι κύριοι σταθμοί του ταξιδιού του, που ξεκίνησε το 1786 και διήρκεσε έως το 1788.
Στη διαδρομή του αυτήν, παρατηρεί και καταγράφει τη φύση, τους δρόμους, τις καλλιέργειες, τις πόλεις, τους τόπους που διέρχεται και τις μικροκοινωνίες που συναντά.
Αντιπαραβάλλει διαρκώς τον μεσογειακό ιταλικό τρόπο ζωής με τον, από τότε, σχετικά κανονιστικό γερμανικό και μάλλον κλίνει προς τον πρώτο. Δεν παύουν βέβαια να τον ξενίζουν και να τον προβληματίζουν κάποιες τυπικές «νότιες» αντιδράσεις και καταστάσεις, όπως τα σκουπίδια στους δρόμους των πόλεων.
Ο Γκέτε, όμως, βλέπει και αισθάνεται το ταξίδι του κυρίως ως μαθητεία. Σε κάθε πόλη-σταθμό της διαδρομής του καταγράφει τις εκκλησίες, τα παλάτια και τα κτίρια που τον εντυπωσιάζουν, μελετά την αρχιτεκτονική τους και γράφει για τους δημιουργούς τους, όπως ο Αντρέα Παλλάντιο.
Αναζητά, βλέπει και αναλύει έργα της αναγεννησιακής κυρίως ζωγραφικής και γλυπτικής, και καλλιτεχνών όπως ο Ραφαήλ, ο Τιτσιάνο και ο Βερονέζε.
Παθιάζεται κυριολεκτικά με τη μνημειακή αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή κληρονομιά της Ιταλίας.
Επισκέπτεται αρχαίους ναούς, θέατρα, τη σχετικά διατηρημένη Πομπηία και, με τα σημαντικά γνωστικά του εφόδια, εντοπίζει τις διαφορές μεταξύ των αρχαιοελληνικών και ρωμαϊκών ρυθμών και τεχνοτροπιών και εκφέρει τον στοχασμό του για την κλασική τέχνη.
Επιπλέον, αναθέτει στον συμπατριώτη του ζωγράφο Τισμπάιν τη ζωγραφική και σχεδιαστική απεικόνιση των μνημείων που κέντρισαν περισσότερο το ενδιαφέρον του.
Σημειωτέον ότι στον Τισμπάιν οφείλεται ο γνωστός πίνακας που απεικονίζει εξαιρετικά τον Γκέτε στην εξοχή της Ρώμης. Παρά την έλξη που ασκεί πάνω του ο ελληνορωμαϊκός πολιτισμός, ο Γκέτε δεν μένει μόνο σ’ αυτό.
Παρακολουθεί θρησκευτικές λειτουργίες και γιορτές αλλά και παραστάσεις όπερας και θεάτρου, τις οποίες και περιγράφει κριτικά.
Ως γνήσια ολικός, αναγεννησιακός διανοούμενος δε, με αυξημένη τη δίψα για τη γνώση όλων των φαινομένων του φυσικού κόσμου, παρατηρεί τις εκρήξεις του Βεζούβιου και η περιέργειά του τον ωθεί έως το χείλος του κρατήρα.
Για τον Γκέτε το ταξίδι του στην Ιταλία δεν είναι μόνο η καταγραφή των εξωτερικών και των αισθητικών εμπειριών του. Τα αυτοβιογραφικά στοιχεία, για τη διανοητική του συγκρότηση κυρίως, είναι έντονα, όπως και οι πολλές αναφορές σε άλλους λόγιους, φίλους και δασκάλους του, όπως ο Βίνκελμαν και ο Χέρντερ.
Η πολλαπλή επίδραση του ταξιδιού στην Ιταλία στην πνευματική πορεία του Γκέτε, αλλά και το άνυσμα της σκέψης και των ενδιαφερόντων του, αναδεικνύονται αδρά από το κείμενο, το οποίο αποδίδεται σε καλά και ρέοντα ελληνικά από τον Γιώργο Δεπάστα. Το εξώφυλλο, όμως, είναι ανεξήγητη παραφωνία.
[related-articles]
_______________

Κυριακή 16 Αυγούστου 2015

Περιπλανήσεις της σε μια Ελλάδα αυθεντική της Simone Taillefer

  ΠΕΡΙΗΓΗΤΕΣ ΣΤΟΝ 21ο αιώνα  

«Εχει πάει σχεδόν παντού: σε όλες τις περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, στην Κρήτη, στην Εύβοια, και σε 40 από τα νησιά μας», λέει η συνταξιούχος καθηγήτρια



Τις περιπλανήσεις της σε μια Ελλάδα αυθεντική, έξω από τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, την οποία ίσως να αγνοούν πολλοί από τους κατοίκους της, καταγράφει η Γαλλίδα συνταξιούχος καθηγήτρια γαλλικών, λατινικών και αρχαίων ελληνικών Simone Taillefer στην ιστοσελίδα της www. greceignoree.com (Η αγνοημένη Ελλάδα).
Η κ. Taillefer, η οποία αισθάνεται συγγενής με τους Ελληνες, παρουσιάζει στην ιστοσελίδα, στα ελληνικά και τα γαλλικά, σε 30 μικρά διηγήματα τις ασυνήθιστες συναντήσεις της με ανθρώπους και ζώα στην Ελλάδα (για παράδειγμα με τον «Ποιητή της Κέρκυρας», τη «Μαύρη Γάτα της Μάνης», τον «Απιστο της Ανω Σύρου», τη «Χωρική της Θάσου»), αλλά και τα μέρη που της έκαναν εντύπωση.
Μάλιστα, τη μετάφραση την έκανε η ίδια μια και, όπως εξήγησε, δύο χρόνια προτού βγει στη σύνταξη αποφάσισε να μάθει εκτός από τα αρχαία και τα νέα ελληνικά για να μπορεί να διαβάσει τις εφημερίδες και να μιλήσει με τους ανθρώπους.
Το 2005 ξεκίνησε ιδιαίτερα μαθήματα με μια Ελληνίδα που μένει στο Μονπελιέ, με την οποία έγιναν φίλες και οι δικοί της στην Ελλάδα αποτελούν την «ελληνική οικογένειά της». Μετά τη συνταξιοδότηση της, πήρε δύο μάστερ νέων ελληνικών από το πανεπιστήμιο του Μονπελιέ, ενώ είναι και μεταφράστρια νεοελληνικής λογοτεχνίας (εξέδωσε με δικά της έξοδα συλλογή με διηγήματα της Γαλάτειας Καζαντζάκη και αυτή την περίοδο μεταφράζει Βαγγέλη Κολώνα).
Από το 2009, ξεκίνησε να εξερευνεί την Ελλάδα μόνη της, κάνοντας δύο με τρία ταξίδια κάθε χρόνο, από δύο έως πέντε εβδομάδες το καθένα, μόνο, όμως, την άνοιξη και το φθινόπωρο γιατί φοβάται τη ζέστη. Εχει πάει σχεδόν παντού: σε όλες τις περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, στην Κρήτη, στην Εύβοια, και σε 40 από τα νησιά μας. Προτιμάει τα πιο αυθεντικά μέρη, χωρίς πλήθος τουριστών και «τεράστια ξενοδοχεία που παραμορφώνουν το τοπίο».
Οπως είπε, επιλέγει τις μοναχικές περιπλανήσεις γιατί θέλει να είναι απολύτως ελεύθερη να εξερευνήσει την Ελλάδα με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. «Περπατάω πολύ (στην αρχή, μέχρι επτά ώρες κάθε μέρα, τώρα λιγότερο), δεν κολυμπάω, επισκέπτομαι όλα τα μουσεία και τα ιστορικά μνημεία... και κυρίως χρειάζομαι να μιλήσω ελληνικά με τους ανθρώπους που συναντάω. Ποιος ή ποια σύντροφος θα υποτασσόταν σε τέτοιες απαιτήσεις;», αναρωτήθηκε.
Επιπλέον, θέλει να αποδείξει στις γυναίκες της ηλικίας της, «ότι η ζωή δεν τελειώνει μετά τα 60 και είναι ικανές να κάνουν πράγματα μόνες τους».
Δημιούργησε την ιστοσελίδα για να κρατήσει ζωντανές τις αναμνήσεις των ταξιδιών, τις φωτογραφίες που τράβηξε (έχει περίπου 5000) και τα σημειώματα που έγραφε κάθε μέρα. Ηθελε, ακόμη, να μοιραστεί την εμπειρία της, πέρα από τον στενό κύκλο των φίλων, και να παροτρύνει τους τουρίστες να επισκεφτούν μέρη που δεν τους έρχονται στο μυαλό. «Πράγματι, στοιβάζονται πάντα στα ίδια μέρη, ενώ υπάρχουν παντού στην Ελλάδα θαύματα της φύσης και της τέχνης. Για παράδειγμα, οι Γάλλοι πηγαίνουν πολύ στις Κυκλάδες, στην Κρήτη ή στην Πελοπόννησο σχεδόν όλοι αγνοούν τη Βόρεια Ελλάδα ή τα βορειοανατολικά νησιά» συμπλήρωσε.
Πολλά είναι τα μέρη στην Ελλάδα στα οποία ελπίζει να ξαναπάει: στη Μήλο, για τους πολύχρωμους βράχους, στην Ικαρία για τα ιδιόμορφα σπίτια, όπου οι κάτοικοι έβρισκαν καταφύγιο από τους πειρατές, στα Ζαγοροχώρια για τις γέφυρες, στην Άρτα για τα βυζαντινά μνημεία, στη Μάνη για το βραχώδες τοπίο και τα πρωτότυπα χωριά.
Το επόμενό της ταξίδι θα είναι τον Οκτώβριο, στο Ναύπλιο, τη Μονεμβασιά, όπου «η τοποθεσία και τα ίχνη της ιστορίας συνδυάζονται εξαιρετικά», τις Σπέτσες και τα Κύθηρα.
Η κ. Taillefer τόνισε ότι επιλέγει, εδώ και πέντε χρόνια, να εξερευνά την Ελλάδα, γιατί έχει «επίμονη ιδιοσυγκρασία». «Είχα άλλα πάθη στη ζωή μου, την ιστιοπλοΐα, τα άλογα, την κλασική μουσική ( παίζω πιάνο), και σε καθεμία δραστηριότητα θέλησα να αφιερωθώ με εμπεριστατωμένο τρόπο. Δεν με ενδιαφέρει να μείνω στην επιφάνεια, να κάνω ζάπινγκ» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Δεν βαριέμαι ν' αγναντεύω την ποικιλία των τοπίων, με τον συνδυασμό των βουνών και της θάλασσας, το δάσους και τις λίμνες, τους βράχους και την πρασινάδα. Δεν βαριέμαι τα χρώματα που δίνουν οι βουκαμβίλιες, το άρωμα των λεμονιών και του γιασεμιού. Δεν βαριέμαι, κυρίως, να μιλάω αυτή τη γλώσσα, την πιο παλιά του δυτικού κόσμου» υπογράμμισε.
Μεγαλύτερο ελάττωμα των Ελλήνων θεωρεί την οδηγική συμπεριφορά, ενώ πρόσθεσε ότι, όπως και οι Γάλλοι, νομίζουν ότι οι πόροι του κράτους... «πέφτουν από τον ουρανό».
Ευχάριστα την εξέπληξαν η φιλοξενία, η διάθεση εξυπηρέτησής τους, το γεγονός ότι είναι εύκολο να έρθεις σε επαφή μαζί τους και ότι έχουν κρατήσει τις παραδόσεις τους.

______________

Σάββατο 15 Αυγούστου 2015

ΒΑΣΚΟ ΝΤΑ ΓΚΑΜΑ Το Πρώτο Ταξίδι στις Ινδίες

Εισαγωγή - Μετάφραση: Μαρία Φερρέιρα - Χιδίρογλου
Έτος Α΄ Έκδοσης: 1987
Σελ. 112,

Οικονομία, ταχύτητα, αποτελεσματικότητα, συντονισμός και εκμετάλλευση χρόνου είναι τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ανακαλύψεων της εποχής του βασιλιά της Πορτογαλίας Ιωάννη Β΄. Η ανακάλυψη του βορείου τμήματος της άγνωστης ακτής της Αφρικής, από το Ακρωτήριο Μποζαντόρ ως το Ακρωτήριο της Αγίας Αικατερίνης, κράτησε σαράντα χρόνια και χρειάστηκαν τριάντα ταξίδια. Για την ανακάλυψη του νοτίου τμήματος, από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, χρειάστηκαν μόνο πέντε χρόνια και τρία ταξίδια, δυο του Ντιόγκο Κάο και ένα του Βαρθολομαίου Ντίαζ, κάτι που προϋποθέτει, πάνω από όλα, βελτίωση τεχνικών γνώσεων, που από δω και πέρα θα βασιστούν στην έρευνα λεπτομερειακών στοιχείων που είχαν συγκεντρωθεί από τα προηγούμενα ταξίδια. Αυτό συνέβη, π.χ., με την προσαρμογή του συστήματος της μέτρησης του ύψους των αστέρων από τον ήλιο, που είχαν ανακαλύψει οι αρχαίοι Έλληνες και εφαρμόστηκε μετά από τον βασιλιά Ιωάννη Β΄ πριν στείλει τον Ντιόγκο Κάο στις ρότες του Νοτίου Ημισφαιρίου, όπου δεν ήταν δυνατός ο καθορισμός του ύψους σε σχέση με τον Πολικό Αστέρα. Το ίδιο έγινε και με το ταξίδι του Βάσκο ντα Γκάμα, το πρώτο που πραγματοποιήθηκε στ’ ανοιχτά της αφρικανικής ακτής, κάτι που προϋποθέτει την βαθιά γνώση των ανέμων και των ρευμάτων του Νοτίου Ατλαντικού.
Όλα αυτά τα δεδομένα που περιγράφονται με συναρπαστικές λεπτομέρειες σ’ αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, επικροτούν με τον πιο επιγραμματικό τρόπο τη μεγάλη διάσταση που σημείωσαν οι πορτογαλικές ανακαλύψεις στο παρελθόν.

Τα μεγάλα ταξίδια των Πορτογάλων συγκρίνονται συχνά με τα σύγχρονα προγράμματα ανακαλύψεων καινούργιων κόσμων, πέραν από τον δικό μας, ως τα τελευταία σύνορα του ανθρώπου: στο απέραντο διάστημα. Ένα πλοίο στις Ινδίες - Ένας άνθρωπος στο φεγγάρι. Η σύγκριση αυτή δεν στερείται κάποιας βάσης: και τα δύο επιτεύγματα συνδέονται με κοινά χαρακτηριστικά, δηλ. την επιστήμη και τη μέθοδο, την προσεκτική και σταδιακή πρόοδο, την επιλογή των κατάλληλων πλοίων, την εξεύρεση και προετοιμασία πληρωμάτων, την χρησιμοποίηση νέων τεχνικών μέσων, τα ταξίδια προς το άγνωστο και την επιστροφή με την ταυτόχρονη υπερνίκηση των στοιχείων της φύσεως. Κι όμως, πόσο απλές και ασφαλείς φαίνονται σήμερα οι εκδρομές στο διάστημα, χωρίς τη δίψα, χωρίς τους πυρετούς, χωρίς σκορβούτο, συγκρινόμενες με την εποποιία των θαλασσών.

_____________
http://www.stochastis.gr/Catalogue/tax006_Gama.htm